Νευροχειρουργική Κλινική – Πανεπιστήμιο Αθηνών – Ευαγγελισμός

Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ευαγγελισμός
Πλουτάρχου 3, 10675, Αθήνα – Τηλ: 2107229250 – Φαξ: 2107229857

 

 

 

Το “Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής Έρευνας Καθηγητής Πέτρος Σ. Κόκκαλης” (ΕΚΝΕ) λειτουργεί από το 2006, ως παράρτημα της Νευροχειρουργικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στον Ευαγγελισμό (1884), της ιστορικότερης (1951) και μεγαλύτερης στην Ελλάδα.
Σκοπός του ΕΚΝΕ είναι η προαγωγή της Νευροχειρουργικής Εκπαίδευσης και Έρευνας σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.

 

Σημαντικές δράσεις του ΕΚΝΕ είναι:

 

⦁    Ηλεκτρονική Βάση Δεδομένων της Νευροχειρουργικής Κλινικής
Δημιουργία και συνεχής αναβάθμιση σύγχρονης βάσης δεδομένων (23.500 εισαγωγές, 14.000 επεμβάσεις), αποθήκευση πολυμέσων στο φάκελο ασθενούς (απεικονιστικά, ιστολογική, βίντεο επέμβασης) και απομακρυσμένη πρόσβαση.

 

⦁    Έρευνα και Εκπαίδευση

1.     ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ (2010), με σύγχρονο εξοπλισμό (μικροσκόπια, χειρουργικά εργαλεία, αμφιθέατρο), για την εκπαίδευση νέων ιατρών Νευροχειρουργικής και άλλων Ειδικοτήτων. Η δραστηριότητα του εργαστηρίου μέχρι σήμερα είναι η παρακάτω:

Α. Εκπαίδευση

✓    Έπτά Πρακτικές Ασκήσεις Νευροχειρουργικής Ανατομίας (2011, 2013-2017), με τη συμμετοχή Ειδικευμένων και Ειδικευόμενων Νευροχειρουργών και διακεκριμένων αλλοδαπών εκπαιδευτών. Από το 2015 οι ασκήσεις ήταν Διεθνείς.

✓    Παρουσίαση στο 28ο Πανελλήνιο Νευροχειρουργικό Συνέδριο με θέμα «Ανατομία Γεφυρο-παρεγκεφαλιδικής Γώνιας » Ομιλητής : Γ. Στράντζαλης (2014).

✓    Παρουσίαση στα Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα της Ελληνικής Νευροχειρουργικής Εταιρείας με θέμα «Ανατομία Μέσου Βόθρου» Ομιλητής : Σ. Λαφαζάνος (2014).

✓    Παρουσίαση στα Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα της Πανεπιστημιακής   Νευροχειρουργικής  Κλινικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Δ/της κ. Κ. Φουντάς) με θέμα «Ανατομία Λευκής Ουσίας Εγκεφάλου» Ομιλητής : Χ. Κουτσαρνάκης (2014).

✓    Παρουσιάσεις στις Επιστημονικές Συγκεντρώσεις της Πανεπιστημιακης Νευροχειρουργικής Κλινικης με θέματα: «Ανατομία Λευκής Ουσίας Εγκεφάλου», « Επιφανειακή Ανατομία Εγκεφαλικών Ημισφαιρίων», « Εισαγωγή στην Πτεριονική Κρανιοτομία» Ομιλητής : Χ.Κουτσαρνάκης / Φ. Λιάκος (2014-2016).

✓    Ομιλίες σε Νευροχειρουργικά και άλλα Ιατρικά Συνέδρια

 

Β. Έρευνα – Δημοσιεύσεις σε έγκριτα διεθνή περιοδικά:
⦁    Koutsarnakis C, Liakos F, Kalyvas AV, Liouta E, Kalamatianos T, Sakas D, Johnson E, Stranjalis G. Approaching the atrium through the intraparietal sulcus: Mapping the sulcal morphology and correlating the surgical corridor to underlying fiber tracts. J Neurosurg 13:503-516, 2017

⦁    Liakos F, Koutsarnakis F, Emelifeouwu J, Christidi F, Karavasilis E, Kelekis N, Sakas D, Stranjalis G. The superior frontal transsulcal corridor to the anterior ventricular system. Exploring the sulcal and subcortical anatomy using white matter dissections and DTI tractography. J Neurosurg, 106:339-354, 2017

⦁    Koutsarnakis C, Liakos F, Kalyvas AV, Komaitis S, Stranjalis G. Letter to the Editor: White matter fiber tract architecture and Ventricular Surgery. J Neurosurg 126:1368-1371, 2017

⦁    Mavridis IN, Kalamatianos T, Koutsarnakis C, Stranjalis G. The Microsurgical Anatomy of the Orbitofrontal Arteries. World Neurosurg. 89:309-319, 2016

⦁    Liakos F, Stranjalis G, Koutsarnakis C. Towards a revised Spetzel-Martin arteriovenous malformations grading scale. Redefining the “eloquent brain areas”. J Neurosurg Sci, 2016.

⦁    Mavridis IN, Kalamatianos T, Koutsarnakis C, Stranjalis G. The Microsurgical Anatomy of the Orbitofrontal Arteries. World Neurosurg, 89:309-319, 2016.

⦁    Koutsarnakis C, Liakos F, Liouta E, Themistoklis K, Sakas D, Stranjalis G. The cerebral isthmus: fiber tract anatomy, functional significance and surgical considerations. J Neurosurg, 124:450-462, 2016.

⦁    Koutsarnakis C, Liakos F, Kalyvas AV, Sakas D, Stranjalis G. A Laboratory manual for stepwise cerebral white matter fiber dissection. World Neurosurg, 84:483-93, 2015.

⦁    Liakos F, Koutsarnakis C. The role of white matter dissection technique in modern neuroimaging: can neuroradiologists benefit from its use? Surg Radiol Anat  Letter to the editor, 38:275-276, 2015.

⦁    Mavridis IN, Kalamatianos T, Koutsarnakis C, Stranjalis G. Microsurgical Anatomy of the Precuneal Artery: Does It Really Exist? Clarifying an Ambiguous Vessel Under the Microscope. Neurosurgery, 2015.

 

2.     ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ (2011), με Υπεύθυνη Νευροψυχολόγο την κα Ε. Λιούτα. Εξετάζονται περί τους 200 ασθενείς ετησίως. Το Εργαστήριο Νευροψυχολογίας παρέχει ολοκληρωμένη νευροψυχολογική αξιολόγηση που συμβάλλει στη διάγνωση και θεραπεία των ασθενών με νευροχειρουργικές παθήσεις, όπως όγκοι εγκεφάλου, κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, εγκεφαλικές αιμορραγίες, υδροκέφαλος. Ο κύριος στόχος του Εργαστηρίου είναι η προεγχειρητική-προθεραπευτική εκτίμηση και η μετεγχειρητική έκβαση των ασθενών αυτών. Από το 2015 σε ορισμένες επεμβάσεις όγκων εγκεφάλου εφαρμόζεται η αφυπνηση του ασθενούς και η διεγχειρητικη αξιολόγηση των λειτουργιών λόγου, μνήμης και κινητικότητας. Επιπλέον, στο πλαίσιο της ερευνητικής δραστηριότητας το εργαστήριό συνεργάζεται με το τμήμα Νευροακτινολογίας του Πανεπιστημίου Tubingen, Γερμανίας και τον Μαγνητικό Τομογράφο του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» σε ερευνητικό πρόγραμμα με τίτλο: “Λειτουργική Μαγνητική Τομογραφία εν ηρεμία και εγκεφαλικές ανώτερες λειτουργίες σε όγκους εγκεφάλου». Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού του έργου το εργαστήριο συμμετέχει στη διδασκαλία του μεταπτυχιακού προγράμματος της Ιατρικής Σχολής Αθηνών (Νευρολογική Κλινική, Αιγινήτειο) με τίτλο «Κλινική Νευροψυχολογία» και αποτελεί δομή για την κλινική πρακτική των  φοιτητών του. Τέλος, το εργαστήριο έχει την ακόλουθη εκδοτική δρστηριότητα:

⦁    Liouta E, Gatzonis S, Kalamatianos T, Kalyvas A, Koutsarnakis C, Liakos F, Anagnostopoulos C, Komaitis S, Giakoumettis D, Stranjalis G. Finger tapping and verbal fluency post-tap test improvement in INPH: its value in differential diagnosis and shunt-treatment outcomes prognosis. Acta Neurochir (Wien) 159:2301-2307, 2017

⦁    Liouta Ε, Koutsarnakis C, Liakos F, Stranjalis G. Effects of intracranial meningioma location, size, and surgery on neurocognitive functions: a 3-year prospective study. J Neurosurg 4:1-7, 2015.

⦁    Koutsarnakis C, Liakos F, Liouta E, Themistoklis K, Sakas D, Stranjalis G. The cerebral isthmus: fiber tract anatomy, functional significance, and surgical considerations. J Neurosurg 124:450-62, 2015.

⦁    Liouta E, Kalamatianos T, Liakos F, Stranjalis G. Neuropsychological examination detects post-operative complications in idiopathic normal pressure hydrocephalus (iNPH): report of two cases. Neurocase 21:211-5, 2015

⦁    Liouta E, Liakos F, Koutsarnakis C, Katsaros V, Stranjalis G. A novel case of familial Normal Pressure Hydrocephalus (NPH). Psychiatry and Clinical Neurosciences 68:583-4, 2014

⦁    Angelakis Ε, Liouta Ε, Andreadis Ν, Korfias S, Ktonas P, Stranjalis G, Sakas DE. Transcranial Direct Current Stimulation Effects in Disorders of Consciousness. Arch Physical Med Rehab 95:283-9, 2013

⦁    Liouta E, Smith AD, Mohr C. Schizotypy and pseudoneglect: A critical update on theories of hemispheric asymmetries. Cognitive Neuropsychiatry 13:112-34, 2008

 

3. ΝΕΥΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ (2011), με Υπεύθυνο τον Νευροβιολόγο κ. Θ. Καλαματιανό,

 H ερευνητική δραστηριότητα του εργαστηρίου εστιάζει σε δυο τομείς.

 Α. Παθοφυσιολογία και Βιοδείκτες Νευρολογικών Παθήσεων. H νευροβιολογική έρευνα αποσκοπεί στη βαθύτερη κατανόηση των παθοφυσιολογικών μηχανισμών των νευρολογικών παθήσεων και την ανάδειξη νέων βιοδεικτών. Μελετώνται νευρολογικού και νευροχειρουργικού ενδιαφέροντος παθήσεις όπως το χρόνιο υποσλκηρίδιο αιμάτωμα, ο υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης και οι όγκοι εγκεφάλου.

 Β. Ανατομική του εγκεφαλοαγγειακού συστήματος στον άνθρωπο.

 

Ενδεικτικές δημοσιεύσεις:

 Kalamatianos T, Antonopoulos I, Piagkou M, Natsis K, Chrissicopoulos C, Stranjalis G. A distal anterior cerebral artery tripod branching to a bihemispheric pericallosal artery. Surg Radiol Anat. 2022 Feb;44(2):303-306. doi: 10.1007/s00276-021-02879-3.

Natsis K, Piagkou M, Lazaridis N, Kalamatianos T, Chytas D, Manatakis D, Anastasopoulos N, Loukas M. A systematic classification of the left-sided aortic arch variants based on cadaveric studies’ prevalence. Surg Radiol Anat. 2021 Mar;43(3):327-345. doi: 10.1007/s00276-020-02625-1

Mavridis IN, Kalamatianos T, Koutsarnakis C, Stranjalis G. Microsurgical Anatomy of the Precuneal Artery: Does It Really Exist? Clarifying an Ambiguous Vessel Under the Microscope. Oper Neurosurg (Hagerstown). 2016 Mar 1;12(1):68-76. doi: 10.1227/NEU.0000000000001082

Kalamatianos T, Mavridis IN, Karakosta E, Drosos E, Skandalakis GP, Kalyvas A, Piagkou M, Koutsarnakis C, Stranjalis G. The Parieto-Occipital Artery Revisited: A Microsurgical Anatomic Study. World Neurosurg. 2019 Jun;126:e1130-e1139. doi: 10.1016/j.wneu.2019.02.215

Ntymenou S, Tsantzali I, Kalamatianos T, Voumvourakis KI, Kapaki E, Tsivgoulis G, Stranjalis G, Paraskevas GP. Blood Biomarkers in Frontotemporal Dementia: Review and Meta-Analysis. Brain Sci. 2021 Feb 15;11(2):244. doi: 10.3390/brainsci1102024.

Kalamatianos T, Denekou D, Stranjalis G, Papadimitriou E. Anaplastic Lymphoma Kinase in Glioblastoma: Detection/Diagnostic Methods and Therapeutic Options. Recent Pat Anticancer Drug Discov. 2018;13(2):209-223. doi: 10.2174/1574892813666180115151554

Balaka C, Stranjalis G, Kalamatianos T, Koutsarnakis C, Bouras T, Boviatsis E, Sakas DE. Perioperative microdialysis in meningioma surgery: correlation of cerebral metabolites with clinical outcome. Acta Neurochir (Wien) 156:2275-82, 2014.

Margetis K, Markianos M, Gatzonis S, Kalamatianos T, Sakas D. Orexin-a system neuromodulation by intrathecal baclofen. J Clin Psychopharmacol 34:535-7, 2014.

 Kalamatianos T, Markianos M, Margetis K, Bourlogiannis F, Stranjalis G. Higher Orexin A levels in lumbar compared to ventricular CSF: a study in idiopathic normal pressure hydrocephalus. Peptides. 51:1-3, 2014.

 Kalamatianos T, Stavrinou LC, Koutsarnakis C, Psachoulia C, Sakas DE, Stranjalis G. PlGF and sVEGFR-1 in chronic subdural hematoma: implications for hematoma development. J Neurosurg 118:353-7, 2012.

 Stavrinou LC, Kalamatianos T, Stavrinou P, Papasilekas T, Psachoulia C, Tzavara C, Stranjalis G. Serum levels of S-100B after recreational scuba diving. Int J Sports Med 32:912-5, 2011 

 

4.   Νευροεπιδημιολογία

Επιστημονικοί υπεύθυνοι
Δρ. Γιώργος Στράντζαλης
Σ. Κωμαϊτη
Δρ. Θεοδόσης Καλαματιανός
Η Νευροχειρουργική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών πρωτοστατεί στη μελέτη της επιδημιολογίας νευρολογικών παθήσεων όπως τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, η επιληψία και οι κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις. Οι μέχρι τώρα μελέτες μας πάνω στην επίπτωση, τον επιπολασμό, την έκβαση και τους παραγοντες κινδύνου των προαναφερθέντων νευρολογικών παθήσεων έχουν εκπονηθεί σε πληθυσμούς της χώρας σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς υγείας. Η γνώση της επιδημιολογίας νευρολογικών παθήσεων όπως προκύπτει από τις μέχρι σήμερα μελέτες της κλινικής μας μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση στρατηγικών πρόληψης, πληθυσμιακής καταγραφής και αποτελεσματικότερης θεραπείας.
Επιπρόσθετες, επιδημιολογικού χαρακτήρα μελέτες προκύπτουν από την ανάλυση της ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων της κλινικής μας. Οι μελέτες αποσκοπούν στο προσδιορισμό της συχνότητας εμφάνισης και της έκβασης νευρολογικών παθήσεων με απώτερο στόχο τη βελτίωση της διαχείρισης των ασθενών του τμήματος μας και την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των εν λόγω παθήσεων.

 

Ενδεικτικές Δημοσιεύσεις
Stranjalis G, Kalamatianos T, Gatzonis S, Loufardaki M, Tzavara C, Sakas DE. The incidence of the first-ever stroke in a Mediterranean island population: the isle of Lesvos stroke study. Neuroepidemiology. 2014;43:206-12.
Stranjalis G, Kalamatianos T, Stavrinou LC, Mathios D, Koutsarnakis C, Tzavara C, Loufardaki M, Protopappa D, Argyrakos T, Rontogianni DP, Sakas DE. The Evangelismos hospital central nervous system tumor registry: Analysis of 1414 cases (1998-2009). Surg Neurol Int. 2013;4:23.
Stranjalis G, Kalamatianos T, Stavrinou LC, Tsamandouraki K, Alamanos Y. Neck pain in a sample of Greek urban population (fifteen to sixty-five years): analysis according to personal and socioeconomic characteristics. Spine (Phila Pa 1976). 2011. 15;36:E1098-104
Stranjalis G, Tsamandouraki K, Gazonis S, Martzoukos A, Mavroforou E, Metallinos A, Ovales C, Papoulias E, Spigos C, Voulgaris A, Sakas D, Alamanos Y. Low occurrence of epileptic seizures and epilepsy in a defined area of Northwest Greece. Seizure. 2009 Apr;18:206-10.
Stranjalis G, Bouras T, Korfias S, Andrianakis I, Pitaridis M, Tsamandouraki K, Alamanos Y, Sakas DE, Marmarou A. J Outcome in 1,000 head injury hospital admissions: the Athens head trauma registry. Trauma. 2008;65:789-93.

5.    ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ
1. Διεθνής πολυκεντρική μελέτη που εξετάζει την έκβαση των ασθενών με αυτόματο ενδοεγκεφαλικό αιμάτωμα STICH I (2005) και STICH II (2007-2010).

2. Διεθνές Πρόγραμμα “Seventh Framework Programme Theme 3 (HIVE)” (2009)

3. Διεθνής πολυκεντρική μελέτη που εξετάζει την έκβαση των ασθενών με βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση-αποσυμπιεστική κρανιεκτομή (RESCUE-ICP, 2009)

4. Διεθνής μελέτη: « Το Tachosil® έναντι της τρέχουσας πρακτικής στις τεχνικές στεγανοποίησης της σκληράς μήνιγγας για την πρόληψη της μετεγχειρητικής εκροής εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργική της βάσης του κρανίου: Μια ανοιχτή, τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, πολυκεντρική, παράλληλων ομάδων μελέτη αποτελεσματικότητας και ασφάλειας». (2011-2014)

5. Συνεργασία με το τμήμα Νευροακτινολογίας του Tubingen University, Καθηγητής Σ. Μπίσδας, στο ερευνητικό πρωτόκολλο με τίτλο «Resting state fMRI in patients with brain tumors and assessment of the imaging and clinically assessed underlying functions”.

6. Συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Δρέσδης, Ερευνητής Α. Ανδρουτσέλης-Θεοτόκης στο πρόγραμμα “Εlucidating the clinical significance of the STAT3 – Ser / HES3 a signalling pathway implicated in  the regulation of brain tumor stem cells”

7. Επισκέπτης Καθηγητής (Γ. Στράντζαλης) του Royal College of Surgeons of Edinburgh, στην ετήσια άσκηση “Neurosurgical Approaches to the Cranial Compartments” (2011-2012-2013-2014-2015)

 

6. ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΒΟΛΗ
1. Βραβείο Καλύτερης Προφορικής Ανακοίνωσης στο 29ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νευροχειρουργικής με θέμα: «Εγκεφαλικός Ισθμός: Ορισμός, Ανατομία Λευκής Ουσίας, Λειτουργία» (2015).

2. Βραβείο καλύτερης προφορικής ανακοίνωσης στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ογκολογικής Απεικόνισης, με θέμα: «Λειτουργική Απεικόνιση Μαγνητικού Συντονισμού σε κατάσταση αδράνειας (Resting state FMRI-RS FMRI): Η σκοπιμότητα της μεθόδου και τα προκαταρτικά αποτελέσματα» (2013).

3. Δεκάδες προφορικές και αναρτημένες ανακοινώσεις σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια.

 

Η λειτουργία και των τριών εργαστηρίων και η συνέχιση της εκπαιδευτικής και ερευνητικής τους δραστηριότητας βασίζεται στο έργο τριών Πανεπιστημιακών Υποτρόφων και δύο διοικητικών, η αμοιβή των οποίων προέρχεται από το ΕΚΝΕ.

 

Συμπερασματικά, το έργο του ΕΚΝΕ είναι πολύ σημαντικό, με διεθνή απήχηση, μέσα από δημοσιεύσεις σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά, διοργάνωση επιστημονικών συνεδρίων και εκπαίδευση ελλήνων και ξένων Νευροχειρουργών.

 

Ελληνικό Κέντρο Νευροχειρουργικής Έρευνας

 

Νοσοκομείο Ευαγγελισμός
Πλουτάρχου 3, 10675, ΑθήναΤηλ. 210 7229250Φαξ. 210 7229857
email: ekne@neurosurgery.org.gr