Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Γενικά

Πρώτος ο Ιπποκράτης ανέφερε τον όρο «υδροκέφαλο» στα νεογέννητα και βρέφη που παρουσίαζαν διόγκωση της κεφαλής. Ο όρος «Υδροκέφαλος» υπονοεί την υπερβολική συσσώρευση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) μέσα στις φυσιολογικές κοιλότητες («κοιλίες») του εγκεφάλου. Τα συμπτώματα που συνήθως παρουσιάζει ο ασθενής είναι πονοκέφαλος, ναυτία-έμετοι, αμνησία, αστάθεια στη στάση ή βάδιση. Στις καταστάσεις αυτές απαιτείται η τοποθέτηση βαλβίδας που αποχετεύει το υγρό σε μια μεγάλη φλέβα ή στην κοιλιά. Η παράκαμψη του επιπλέον υγρού διενεργείται μόνον μετά από την εφαρμογή ειδικού πρωτοκόλλου εξετάσεων, ώστε να αποφεύγεται η άσκοπη επέμβαση για την τοποθέτηση της βαλβίδας.

Πρωτόκολλο Ιδιοπαθούς Υδροκεφάλου

Νευροχειρουργική Κλινική, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Eυαγγελισµός

Γ. Στράντζαλης – Ε. Λιούτα

Τα άτομα που παρουσιάζουν συμπτώματα Ιδιοπαθούς Υδροκεφάλου (δυσχέρεια βάδισης-αστάθεια, διαταραχές μνήμης, ακράτεια ούρων) υποβάλλονται σε ειδικό έλεγχο προ της επέµβασης-παράκαμψης του Εγκεφαλονωτιαίου Υγρού (ΕΝΥ) με τοποθέτηση βαλβίδας υδροκεφάλου. Προϋπόθεση για να υποβληθούν στον έλεγχο αυτόν είναι:

1) Ηλεκτρονική Καταγραφή Ιστορικού-Κλινικής εικόνας

2) Αξονική-Μαγνητική Τοµογραφία Εγκεφάλου

α) κοιλιομεγαλία ( επίπεδο τρήματος Monro – δείκτης Evans > 0.3, β)  γωνία μεσολόβιου < 90^ο ( επίπεδο οπισθίου  συνδέσμου), γ) συμπίεση αυλακών κορυφής, δ) διεύρυνση πλαγίων σχισμών (Sylvius), ε) περικοιλιακό «οίδημα»-μικροισχαιμικές αλλοιώσεις.

3) Ειδική Μαγνητική Τομογραφία (μελέτη ροής ΕΝΥ)

4) Ειδικές Διαγνωστικές Δοκιμασίες

α) Δοκιμασίες βάδισης. i) Χρονομέτρηση βάδισης απόστασης 10 μέτρων  όπου  μετράται ο χρόνος των ενδιάμεσων 6 μ. (προς αποφυγή επιβράδυνσης-επιτάχυνσης). Ζητείται να βαδίσει τρείς φορές με ανετο ρυθμό. Η διαδικασία κινηματογραφείται. Ο μέσος όρος των δευτερολέπτων διαιρείται δια του 6. Ο μέσος όρος στους υγιείς ενήλικες > 65 ετων είναι 0.9-1.2 m/s. ii) Τεστ στροφής 360° οπου το ατομο περιστρέφεται γύρω από τον άξονα του 3 φορές. Ο αριθμός των βημάτων που χρειάζεται για μια πληρη περιστροφή καταγράφεται. Υπολογίζεται ο μέσος όρος των 3 προσπαθειών. Σε ασθενείς με Υδροκέφαλο συνήθως απαιτούνται περισσότερα από 4-6 βήματα για ολοκληρώση μίας στροφής 360°. iii) Ηλεκτρονική ανάλυση βάδισης με χρήση ειδικού εξοπλισμού.

β) Nευρο-ψυχολογικός έλεγχος. Εκτίμηση νοητικων και συναισθηματικών λειτουργιών για διαφορικη διαγνωση αλλου τυπου ανοιών (πχ Alzheimer) ή κινητικών διαταραχών (πχ νόσος του  Parkinson) και για αντικειμενικη εξέταση  της  νοητικής  έκπτωσης του Υδροκεφάλου. Οι δοκιμασίες αυτές εξετάζουν τις μετωπιαίες λειτουργίες (ενεργό μνήμη, προσοχή-συγκέντρωση, ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών,  λεπτές κινήσεις άνω άκρων και συναίσθημα) και είναι οι εξής: Stroop Test, Trail Μaking Test, Verbal fluency Test, Digit span Test, Finger Tapping Test, Eρωτηματολόγιο Aπάθειας.

γ) Δοκιµαστική (προσοµοιωτική) παροχέτευση ΕΝΥ(40-50 ml) με παρακέντηση στη σπονδυλική στήλη και επανάληψη δοκιμασιών βάδισης-νευροψυχολογικής εξέτασης για  διαπίστωση  βελτίωσης.

Όταν παρατηρείται βελτίωση μετά την παρακέντηση προτείνεται η τοποθέτηση βαλβίδας. Οι δοκιμασίες βάδισης και ο νευροψυχολογικός έλεγχος επαναλαμβάνονται σε 1, 6 και 12 μήνες μετά την τοποθέτηση βαλβίδας για τη διερεύνηση της έκβασης.